پرستوی مهاجر

فضائل ماه مبارک رمضان ...
«رمضان» در لغت از «رمضاء» به معنای
شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن می‏باشد. چون در این ماه
گناهان انسان بخشیده می‏شود، به این ماه مبارک رمضان گفته‏اند.
پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: «انما سمی الرمضان لانه یرمض الذنوب؛ ماه رمضان به این نام خوانده شده است، زیرا گناهان را می‏سوزاند.»
رمضان نام یکی از ماه‏های قمری و تنها ماه قمری است که نامش در قرآن آمده
است و یکی از چهار ماهی است که خداوند متعال جنگ را در آن حرام کرده
است.(مگر جنبه دفاع داشته باشد.)
در این ماه کتاب‏های آسمانی قرآن‏کریم، انجیل، تورات، صحف و زبور نازل شده است.
این ماه در روایات اسلامی ماه خدا و میهمانی امت پیامبر اکرم(ص) خوانده شده
و خداوند متعال از بندگان خود در این ماه در نهایت کرامت و مهربانی
پذیرایی می‏کند.
پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: «ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است، هر کس همه این ماه را روزه بگیرد بر خدا واجب است که همه گناهانش را
ببخشد، بقیه عمرش را تضمین کند و او را از تشنگی و عطش دردناک روز قیامت
امان دهد.»
فضائل ماه رمضان
1. برترین ماه سال
ماه مبارک رمضان به جهت نزول قرآن کریم در آن و ویژگی‏های منحصری که دارد در میان ماه‏های سال‏قمری برترین است؛ قرآن کریم می‏فرماید: «ماه رمضان ماهی است که قرآن برای هدایت انسان‏ها در آن نازل شده است.»
پیامبر گرامی(ص) درباره ماه رمضان می‏فرماید:
«ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد، ماهی که نزد
خدا از همه ماه‏ها برتر و روزهایش بر همه روزها و شب‏هایش بر همه شب‏ها و
ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت
شده و مورد لطف او قرار گرفته‏اید، نفس‏های شما در آن تسبیح و خوابتان در
آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعایتان در آن مستجاب است.... بهترین
ساعاتی است که خداوند به بندگانش نظر رحمت می‏کند... .»
2. نزول کتب آسمانی در این ماه
تمام کتب بزرگ آسمانی مانند: قرآن کریم، تورات، انجیل، زبور، صحف در این
ماه نازل شده است. حضرت امام صادق(ع) می‏فرماید: «کل قرآن کریم در ماه
رمضان به بیت المعمور نازل شد، سپس در مدت بیست سال بر پیامبر اکرم(ص) و
صحف ابراهیم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان، انجیل در
روز سیزدهم ماه رمضان و زبور در روز هیجدهم ماه رمضان نازل شد.»
3. توفیق روزه
در ماه رمضان خداوند متعال توفیق روزه‏داری را به بندگانش داده است؛ «پس هر که ماه [رمضان] را درک کرد، باید روزه بگیرد.»
انسان افزون بر جنبه مادی و جسمی، دارای بُعد معنوی و روحی هم هست و هر
کدام در رسیدن به کمال مطلوب خود، برنامه‏های ویژه را نیاز دارند، یکی از
برنامه‏ها برای تقویت و رشد بُعد معنوی، تقوا و پرهیزگاری است؛ یعنی اگر
انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوی رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال
مطلوب برسد، باید هوای نفس خود را مهار کند و موانع رشد را یکی پس از دیگری
بر دارد و خود را سرگرم لذت‏ها و شهوات جسمی نکند. یکی از اعمالی که در
این راستا مؤثر و مفید است روزه‏داری است، قرآن کریم می‏فرماید: «... ای
افرادی که ایمان آورده‏اید! روزه بر شما نوشته شد، همان گونه که بر
پیشینیان از شما نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.»
برخی از فواید و فضائل روزه:
الف. تقویت تقوا، پرهیزگاری و اخلاص
امام صادق(ع) می‏فرماید: خداوند متعال فرموده: «روزه از من است و پاداش آن را من می‏دهم.»
حضرت فاطمه(س) می‏فرماید: «خداوند روزه را برای استواری اخلاص، واجب فرمود.»
ب. مانع عذاب‏های دنیوی و اخروی:
امام علی(ع) می‏فرماید: «روزه روده را باریک می‏کند گوشت را می‏ریزد و از گرمای سوزان دوزخ دور می‏گرداند.»
پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: «روزه سپری در برابر آتش است.»
ج. آرامش روان و جسم:
روزه‏داری روح و روان و قلب و دل و نیز جسم را آرامش داده و باعث سلامتی روح و تندرستی جسم می‏شود.
پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: «روزه بگیرید تا سالم بمانید.»
باز می‏فرماید: «معده خانه تمام دردها و امساک [روزه] بالاترین داروهاست.»
حضرت امام باقر(ع) می‏فرماید: «روزه و حج آرام‏بخش دلهاست.»
حضرت علی(ع) می‏فرماید: «خداوند بندگان مؤمن
خود را به وسیله نمازها و زکات و حدیث در روزه‏داری روزه‏های واجب [رمضان]
برای آرام کردن اعضا و جوارح آنان، خشوع دیدگانش و فروتنی جان‏هایشان و
خضوع دلهایشان حفظ می‏کنند.»
امروزه در علم پزشکی و از نظر بهداشت و تندرستی نیز در جای خود ثابت شده که
روزه‏داری تأثیرهای فراوانی بر آرامش روح و روان و سلامتی جسم و بدن دارد،
دفع چربی‏های مزاحم، تنظیم فشار، قند خون، و... نمونه آن است.
د. مانع نفوذ شیطان:
امام علی(ع) به پیامبر اکرم(ص) عرض کرد: یا رسول الله! چه چیزی شیطان را از ما دور می‏کند؟
پیامبرگرامی(ص) فرمود: روزه چهره او را سیاه می‏کند و صدقه پشت او را می‏شکند.»
بنابراین، روزه مانع نفوذ شیطان‏های جنی و انسی شده و وسوسه‏های آنان را خنثی می‏کند.
ه . مساوات بین غنی و فقیر:
انسان روزه‏دار در هنگام گرسنگی و تشنگی، فقرا و بینوایان را یاد می‏کند و
در نتیجه به کمک آن‏ها می‏شتابد. حضرت امام حسن عسگری(ع) درباره علت وجوب
روزه می‏فرماید: «تا توانگر درد گرسنگی را بچشد و در نتیجه به نیازمند کمک
کند.»
و. احیاء فضائل اخلاقی
حضرت امام رضا(ع) درباره علت وجوب روزه
می‏فرماید: «تا مردم رنج گرسنگی و تشنگی را بچشند و به نیازمندی خود در
آخرت پی‏ببرند و روزه‏دار بر اثر گرسنگی و تشنگی خاشع، متواضع و فروتن،
مأجور، طالب رضا و ثواب خدا و عارف و صابر باشد و بدین سبب مستحق ثواب
شود،... روزه موجب خودداری از شهوات است، نیز تا روزه در دنیا نصیحت‏گر
آنان باشد و ایشان را در راه انجام تکالیفشان رام و ورزیده کند و راهنمای
آنان در رسیدن به اجر باشد و به اندازه سختی، تشنگی و گرسنگی که نیازمندان و
مستمندان در دنیا می‏چشند پی ببرند و در نتیجه، حقوقی که خداوند در
دارایی‏هایشان واجب فرموده است، به ایشان بپردازند... .»
و... .
4. وجود شب قدر در این ماه
شب قدر از شب‏هایی که برتر از هزار ماه است و فرشتگان در این شب به اذن خدا
فرود می‏آیند و جمیع مقدرات بندگان را در طول سال تعیین می‏کنند و
وجود این شب در این ماه مبارک نعمت و موهبتی الهی بر امت پیامبر گرامی
اسلام(ص) است و مقدرات یک سال انسان‏ها (حیات، مرگ، رزق و...) براساس
لیاقت‏ها و زمینه‏هایی که خود آنها به وجود آورده‏اند تعیین می‏شود و انسان
در چنین شبی با تفکر و تدبر می‏تواند به خود آید و اعمال یک سال خود را
ارزیابی کند و با فراهم آوردن زمینه مناسب بهترین سرنوشت را برای خود رقم
زند.
حضرت امام صادق(ع) می‏فرماید: «تقدیر مقدرات در شب نوزدهم و تحکیم آن در شب بیست و یکم و امضاء آن در شب بیست و سوم است.»
5. بهار قرآن
نظر به این‏که قرآن کریم در ماه مبارک رمضان نازل شده و تلاوت آیات آن در
این ماه فضیلت بسیاری دارد، در روایات اسلامی، از ماه رمضان به عنوان بهار
قرآن یاد شده است؛ چنان‏که حضرت امام باقر(ع) می‏فرماید: «هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.»
یک نکته!

بدیهی است فضائل و ثواب‏هایی که برای ماه مبارک رمضان و روزه‏داری ذکر شده و
به برخی از آن‏ها اشاره شد، از آنِ کسانی است که حقیقت آن را درک کنند و
به محتوای آن عمل و در گفتار و کردار به کار گیرند و به آن‏ها جامه عمل
بپوشانند. چنان در روایات اسلامی برای روزه‏داری آدابی ذکر شده و کسانی که
صرفاً تلاوت قرآن می‏کنند، ولی به آیات و احکام آن عمل نمی‏کنند و یا آن که
از روزه‏داری تنها رنج گرسنگی و تشنگی را می‏کشند و بوسیله گناه، تأثیر
روزه را از بین می‏برند و ماه مبارک رمضان و فضای معنوی آن تأثیری بر
اشخاصی بر جای نمی‏گذارد، مورد نکوهش قرار گرفته‏اند.
چنان‏که پیامبر اکرم(ص) به زنی که با زبان روزه کنیز خود را دشنام می‏داد
فرمود: چگونه روزه‏داری و حال آن‏که کنیزت را دشنام می‏دهی؟! روزه فقط
خودداری از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه خداوند آن را علاوه بر این دو، مانع
کارها و سخنان زشت که روزه را بی‏اثر می‏کنند قرار داده است، چه اندکند
روزه‏داران و چه بسیارند کسانی که گرسنگی می‏کشند.»
حضرت امام سجاد(ع) در دعای حلول ماه رمضان به درگاه خداوند عرض می‏کند: به
وسیله روزه این ماه یاریمان ده تا اندام‏های خود را از معاصی تو نگه داریم و
آن‏ها را به کارهایی گیریم که خشنودی تو را فراهم آورد، تا با گوش‏هایمان
سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به لهو و لعب نشتابیم و تا دستمانمان را
به سوی حرام نگشاییم و با پاهایمان به سوی آن‏چه منع شده ره نسپاریم و تا
شکمهایمان جز آن‏چه را تو حلال کرده‏ای در خود جای ندهد و زبان‏هایمان جز
به آن‏چه تو خبر داده‏ای و بیان فرموده‏ای گویا نشود... .»
بنابراین، در ماه مبارک باید تمام اعضا و جوارح را از حرام دور نگه داشت و
با اخلاص، توکل و توسل از اهل‏بیت(ع) و عمل به دستورها و احکام قرآن کریم و
دوری از گناهان، انجام توبه نصوح و واقعی، عبادت، شب‏زنده‏داری، درک فضیلت
شب قدر و... فضیلت ماه مبارک رمضان را درک کرد و از آن در راستای رسیدن به
کمال حرکت کرد و باید در این ماه به گونه‏ای خودسازی کرد که با اتمام ماه
مبارک تأثیر و فواید آن در روح و جان افراد باقی باشد و اثر آن تا ماه
رمضان سال بعد ماندگار باشد.


زبان درنده‏اى است ، اگر واگذارندش بگزد . [نهج البلاغه]	RSS